Adviesbureau Theo van Dam

Advies vanuit cliënt perspectief

Home - Diensten - Advies - Craving

Craving

Dit artikel gaat over craving bij drugsverslaving. Craving is het hebben van onbeheersbare trek in opnieuw gebruiken. Het bepaalt het volledige denkvermogen. Vanuit medisch wetenschappelijk oogpunt zijn er een aantal onderzoeken gedaan naar craving (www.ZonMw.nl). Over wat het in de praktijk inhoud voor de gebruiker gaat dit artikel. Wanneer je regelmatig harddrugs gebruikt krijg je er onherroepelijk mee te maken.

Er zijn verschillende vormen van craving. Zo zien we bij cocaïnegebruikers een andere vorm van craving optreden als bij heroïnegebruikers. Cocaïnegebruikers hebben er voortdurend mee te maken:

Craving komt altijd wanneer je een base hebt genomen, dan hebben we het over crack of  base-coke. Je neemt een trek en je krijgt een flash waarin je een paar minuten super high wordt, maar daarna komt de crash en je stort in alsof je in een rollerkoster zit, naar beneden. Je bent meteen depressief, het leven ziet er zwart uit, niets heeft nog zin, alleen die volgende base is nog van belang. Een allesoverheersende trek neemt van je meester, je voelt je gevangen in jezelf en je wilt uitbreken maar kan het niet, alleen wanneer je die volgende base neemt ben je die negatieve gevoelens direkt weer kwijt. Maar na een paar minuten zit je er weer middenin, vaak nog heviger.

Bij heroïnegebruikers is de craving van een andere orde. De craving bij heroïnegebruikers komt voor een groot deel uit het lichaam voort. Door onthoudingsverschijnselen voelt iemand zich (lichtelijk) ziek, en door het zieke gevoel weet de gebruiker dat er maar één afdoend medicijn bestaat, en dat is opnieuw het nemen van heroïne. Deze gedachte gaat door het hoofd spoken en bepaald binnen de kortste keren de hele psyche, en daarna ook het gedrag. Dit verlangen naar gebruiken is zo sterk dat het welhaast niet uit het hoofd van de gebruiker te krijgen is. Wanneer de gebruiker wordt afgeleid kan het lijken dat de trek (craving) is afgenomen. Maar niets is minder waar. De trek blijft bestaan totdat er opnieuw is gebruikt. Ook het roken van hasjiesj of marihuana of het drinken van alcohol heeft geen eensluidend effect op craving. Sommige gebruikers krijgen juist meer trek na het nuttigen van genoemde middelen, en anderen geven aan dat de trek afneemt, zonder overigens volledig te verdwijnen.  

Een werker binnen een gebruiksruimte omschreef het als volgt; Bijna iedereen die vanmorgen binnen kwam had last van craving. Men had erop gerekend dat er in de buurt een dealer zou zijn. Dat was niet het geval. Ook de gebruiker die regelmatig voor iedereen centraal inkoopt, was nog niet aanwezig. Er was dus veel onrust in de groep en iedereen reageert dan op zo’n moment agressief naar elkaar en ons toe. Het lijkt wel of iedereen bang is om ziek te worden. Op dit soort momenten zie je duidelijk de liefde haat relatie die gebruikers hebben met hun middel.

Toch geven sommige gebruikers aan dat zij hun gebruik redelijk in de hand kunnen houden. Al wordt daar direkt aan toegevoegd dat wanneer iemand hen iets aanbied zij beslist geen neen zullen zeggen.

Het zit hem er vooral in dat je afspraken met je zelf maakt, en wanneer je slechts de helft van je dope wil oproken, moet je zorgen dat je het ergens weglegt, waar je niet direkt bij kan.

Een andere gebruiker geeft aan dat hij met cocaïne geen enkel probleem heeft hoewel hij al jaren dagelijks cocaïne gebruikt.

Als het op is stop ik. Ik koop ook nooit zoveel, ik ga liever voor heroïne, maar dat kan ik echt niet beheersen. Soms probeer ik wel wat te bewaren voor de volgende dag, maar dat lukt bijna nooit. Dan rook ik liever door tot laat in de nacht dan dat ik wat laat liggen. Echt stoned word ik niet meer, pas wanneer alles opgerookt is kan ik slapen.

De cravingcyclus:

1.         Obsessie: Wanneer je enkel maar aan dope en gebruiken kan denken verzand je vanzelf in een oncontroleerbare gedachtestroom aan gebruiken. Dit is vaak niet terug te draaien en nauwelijks te beïnvloeden. De dope obsessie kan snel overslaan in een dwangmatig denken aan gebruik.

2.         Dwangmatig denken: Wanneer je dwangmatig aan dope en gebruiken begint te denken, gaan je gedachten snel over tot het beargumenteren van redenen waarom jij het gebruik nodig hebt. Ook al weet je voor jezelf dat je eigenlijk nu (even) zou willen stoppen.

3.         Craving:  Het obsessief en dwangmatig denken aan dope en  gebruiken lijdt tot een full blown craving. Deze craving  kenmerkt zich niet enkel door de grote behoefte aan gebruiken, maar ook door een verlangen naar een versnelde hartslag, kortademigheid en zelfs door het gemis van de smaak, de geur en gevoelens van het middel. Geestelijke craving is verschrikkelijk sterk

Craving kan heel lang blijven bestaan. Er zijn ex-gebruikers die al jaren clean zijn en die dan ’s nachts wakker worden en dromen dat ze gebruikt hebben. Zij worden dan ziek wakker en hebben trek in dope. Het dromen over gebruiken wordt altijd met dubbele gevoelens ervaren. Aan de ene kant is het lekker het gevoel te hebben lekker stoned te zijn, bovendien kost het geen geld, maar aan de andere kant voelen deze ex-gebruikers zich bijna schuldig dat zij (in hun droom) gebruikt hebben. Het plaatst hen in ieder geval terug in hun eigen werkelijkheid; het hebben van craving. De ene ex-gebruiker kan dan eenvoudig overgaan tot de orde van de dag, terwijl een andere ex-gebruiker flink van de kaart is.

Normaal maakt je lichaam zelf een opiumachtige stof aan, dat heet serotine. Die aanmaak van natuurlijke stoffen stopt wanneer je drugs gebruikt. Hierdoor voelt de gebruiker de craving zo sterk. Omdat craving een natuurlijke reaktie is op drugverslaving is het noodzakelijk dat druggebruikers leren omgaan met de craving zowel tijdens de ontgiftingsperiode als tijdens het gebruik.

Er zijn een aantal mogelijke hulpmiddelen om graving in de hand te houden. Hieronder noem  ik er een klein aantal.

1.         Herken Craving:  Gebruikers moeten craving leren herkennen zo gauw als de craving op komt zetten. Veel gebruikers weten geen verschil te maken tussen de milde craving en een full blown craving, en ondernemen daarom geen stappen.

2.         Accepteer craving als normaal verschijnsel: Veel gebruikers ervaren craving al seen grote paniek en zijn bang dat de craving hen automatisch terugplaatst in intensief gebruik. Dit is pertinent niet waar.

3.         Ga ergens anders heen, verzet je zinnen: De craving is mogelijk mede ontstaan door omgevingsfactoren. Verzet je zinnen, ga naar een andere plek waar je niet wordt geconfronteerd met je gevoelens van craving.

4.         Praat erover:  Wanneer je over je craving kan praten ben je er op een andere manier mee bezig. Vooral cocaïnegebruikers moeten over hun craving praten zo gauw zij de eerste gevoelens van craving ervaren.

5.         Lichamelijke inspanningen: Door lichamelijke inspanning te verrichten prikkel je je hersenen waardoor de craving op de achtergrond kan komen te staan.

6.         Neem een gezonde maaltijd: Een gezonde maaltijd kan helpen de balans in je hersenen terug te brengen. Vooral een maaltijd met veel vitamines en koolhydraten kan je hierbij helpen.

7.         Probeer je te ontspannen: Craving wordt heftiger ervaren wanneer je onder spanning staat. Hoe beter je weet te ontspannen, hoe minder de intensiteit van de craving wordt ervaren.

8.         Afleiding zoeken: Probeer afleiding te zoeken zodat je niet voortdurend bezig bent  met de afweging om toe te geven aan je craving.

9.         Vergeet niet dat craving tijdelijk is: Bedenk dat craving meestal na een uur of twee drie vanzelf afneemt of zelfs verdwijnt. Wanneer je voldoende kan ontspannen, of beter nog even kan slapen, zal je merken dat de craving meestal vanzelf verdwijnt.

Theo van Dam

Mei 2007